Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Filloi punimet konferenca ndërkombëtare “Zhvillimi i Sistemit Hekurudhor në Evropën Jug-Lindore” e drejtuar nga Ministria e Infrastrukturës dhe e organizuar nga Hekurudhat e Kosovës Trainkos Sh.A. Gjatë kësaj konference, në fjalën e tij ministri i Infrastrukturës Lutfi Zharku, theksoi:” Sistemi i transportit është komponentë e domosdoshme në përkrahjen e zhvillimi ekonomik te çdo vendi i cili kushtëzohet nga madhësia e vendit, gjendja ekonomike, burimet natyrore dhe faktorë të tjerë që së bashku paraqesin bazën e zhvillimit të një sistemi efikas dhe efektiv të transportit për kontribut në gjenerimin e rritjes së qendrueshme ekonomike. Duke e marrë parasysh se sistemi i transportit hekurudhor ka një rëndësi të veçantë në zhvillimin ekonomik, Qeveria e Kosovës që nga viti 2011 ka ndërmarrë veprimet me të cilat ka bërë ndryshime në organizimin e sistemit hekurudhor i cili konsistoi në ndarjen e Hekurudhave të Kosovës në dy subjekte ekonomike: “Infrakos-i” që është përgjegjës për menaxhimin, mirëmbajten dhe zhvillimin e infrastrukturës hekurudhore dhe “Trainkos-i” që është përgjegjës për ofrimin e shërbimeve të transportit të udhëtarëve dhe mallrave.
Krahas kësaj, Kosova ka adaptuar legjistlacionin që mundëson hapjen e tregut për operatorët tjerë hekurudhor me çka do të bëhet ofrimi i shërbimeve cilësore për në transportin e udhëtarëve dhe mallrave. Ky legjistlacion ka mundësuar që sot të kemi edhe një operator të dytë të licensuar për transportin e mallrave në Kosovë presim që shumë shpejt të filloi së operuari.
Me qëllim të integrimit të rrjetit hekurudhor në rrjetin Pan-Evropian, Kosova është bërë anëtare e Observatorit të Transportit të Evropës Juglindore (SEETO). Ky anëtarësim ka mundësuar që të stimulohet zhvillimi i infrastrukturës së transportit në Evropën Juglindore. Në qershor të viti 2014 është nënshkruar memorandumi i mirëkuptimit për zhvillimin e rrjetit të transportit qendror rajonal me në nivel qeveritar në mes të këtyre shteteve rajonale: Shqipërisë, Bosnje e Hercegovinës, Kroacisë, Maqedonisë, Serbisë, Malit të Zi, Kosovës dhe Komisionit Evropian. Qëllimi i këtij memorandimi ishte bashkëpunimi në zhvillimin e infrastrukturës kryesore dhe asaj ndihm[se në rrjetin qendror rajonal të transportit multimodal të Evropës Juglindore dhe fuqizimi i politikave në këtë fushë me qëllim të mbështetjës së zhvillimit ekonomik rajonal.
Rrejti hekurudhor i Kosovës shtrihet në një gjatësi prej 333 kilometra të cilat janë të paelektrifikuara, standarde dhe një drejtimshe. Linja kryesore shtrihet nga kufiri verior i Kosovës në Leshak deri në Han të Elezit. Kjo linjë ka një gjatësi prej 148 kilomtetrash dhe është pjesë e rrjetit bazë hekurudhor të SEETO-s, e njohur si rruga 10. Linjat tjera përfshijnë linjat Fushë Kosovë-Pejë, Klinë-Prizren dhe Fushë Kosovë-Prishtinë-Podujevë.
Infrastruktura hekurudhore në Kosovë është e vjetruar dhe nuk është në gjendje të përmbushë nevojat e udhëtarëve dhe mallrave. Andaj, Qeveria e Kosovës përmes strategjisë dhe planit të veprimit ka orientuar investimet strategjike në sektorin hekurudhor siç janë:
-Modernizimi i linjës 10, projekt i cili është në fazën e zbatimit.
-Kryerjen e studimit të fizibilitetit për ndërtimin e linjës hekurudhore që lidhë Kosovën me Shqipërinë me qendrat kryesore dhe portet e saj.
-Kryerjen e studimit të tregut për t’i analizuar nevojat e Kosovës, për terminale multimodale dhe për të përcaktuar vendin e tyre në rrjetin e terminaleve intermodale në Ballkan dhe lidhjen e tyre me qendrat e distribucionit dhe logjistikës në rajon.
Përderisa transporti i mallrave zhvillohet përmes porosive nga klientët dhe bizneset, transporti i udhëtarëve zhvillohet në linjat e rregullta hekurudhore sipas orarit që miratohet çdo fundvit. Duhet cekur se një kategori e udhëtarëve siç janë fëmijët studentët dhe të moshuarit subvencionohen nga Ministria e infrastrukturës. Aktualisht linjat e transportit të udhëtarëve janë funksionale në relacionet vajtje-ardhje për Prishtinë- Pejë dhe Prishtinë-Hani i Elezit-Shkup.
Investimet në infrastrukturën hekurudhore si dhe ato në modernizimin e mjeteve motorike dhe gjenerimin e tyre, përkrahja e vazhdueshme financiare për “Trainkos” dhe “Infrakos” dëshmon që Qeveria e Kosovës, po angazhohet të arrijë synimet e saja që shërbimet e transporti hekurudhor të ejtnë në nivel vendet e rajonit. Bazë për këtë është edhe implementimi i strategjisë sektoriale dhe transportit multimodal 2015-2025 dhe plani i veprmit pesë vjeçar të cilat janë miratuar në shtator të vitit të kaluar nga Qeveria e Kosovës.
Investimet e vazhdueshme, synimet strategjike, bashkëpunimi rajonal dhe orinetimi për integrimin e rrjetit hekurudhor vendor në rrjetin hekurudhor Pan-Evropian, janë dëshmia më e mirë se Qeveria e Kosovës, ka filluar zhvendosjen e fokusit nga invetimet në rrjetin rrugor në atë hekurudhor.
Natyrisht, të gjitha këto invetime nuk do të mund të arriheshin pa përkrahjen e pa rezervë të Komisionit Evropian përmes granteve në rehabilitimin e linjës hekurudhore 10, si dhe huave të partnerëve tanë strategjik BERZH-it dhe Bankës për Investime Evropiane”.
Ndërsa, Luigj Brusa, përfaqësues i Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), vlerësoi se rehabilitimi I infrastrukturës hekrudhore në Kosovë është i domosdoshëm. Pas këtij rehabilitimi hekurdhat e Kosovës do të jenë të integruara në kuadër të hekurudhave të Ballkanit dhe Evropës.
Në anën tjetër, Donald Mishaxhiu-BERZH, vlerësoi se rindërtimi I linjës hekurudhore Leshak-Hani i Elezit do të realizohet përmes projekteve të BERZH-it, BE-së dhe Bankës Botërore në vlerë prej 160 milionë euro. Ai tha se ky projekt pritet që të realizohet në afatin kohor prej 3 viteve.
Piere Vichkers nga Banka Evropiane për Investime, theksoi se rehabilimi I hekurudhave do të realizohet përmes projekteve me kredi. Banka Evropiane për Investime, ka ofruar ndihmën e saj për projektin hekurudhor të linjës 10-të pjesës infrastrukturore pasi që në Kosovë përdorimi I linjave kekudhore është I ulët.
Në konferencë u diskutua edhe rreth këtyre temave:
Zhvillimi i sistemit hekurudhor në Evropën Jug Lindore, infrastruktura & shërbimet e qeveritë, institucionet financiare, entitetet hekurudhore, kompanitë ndërkombëtare.
- Zbatimi i investimeve nga institucionet ndërkombëtare.
- Partneriteti publiko-privat: procedurat, prokurimi, mundësitë e investimit për kompanitë .
- Mirëmbajtja e infrastrukturës & pajisjeve në perspektivën regjionale.
- Zhvillimi profesional i sektorit hekurudhor regjional .
Në këtë konferencë morën pjesë përfaqësues nga: Ministria e Infrastrukturës, BERZH, MF, MZHE, IFN BEI, EU, BB, Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave, SEETO, Infrakos Sh.A etj.
