Xhevat Gjini: POZITA E POPULLIT SHQIPTAR NË MAQEDONINË E TIJ

Historikisht, shqiptarët kanë qenë popull autokton dhe një komponent themelor i shoqërisë maqedonase. Pavarësisht kontributit të tyre, për shumë vite ata nuk janë trajtuar si popull konstitutiv, por si pakicë kombëtare, çka ka kufizuar ndikimin e tyre politik e institucional. Përfundimi i Luftës Çlirimtare të UÇ Kombëtare me Marrëveshjen Kornizë të Ohrit (2001) shënoi një moment të rëndësishëm në historinë e marrëdhënieve midis popullit shqiptar dhe popullit maqedon, duke garantuar përdorimin zyrtar të gjuhës shqipe dhe rritjen e pjesëmarrjes së shqiptarëve në administratë, polici dhe institucione të tjera publike.

Në këtë kontekst, partitë politike shqiptare kanë një rol vendimtar në avancimin e pozitës së popullit shqiptar. Përmes përfaqësimit të tyre në qeveri dhe parlament, ato duhet të angazhohen në mënyrë të bashkërenduar për të siguruar njohjen e shqiptarëve si popull konstitutiv, të barabartë me popullin maqedonas. Ky objektiv nuk është vetëm kërkesë nacionale, por një nevojë politike që garanton stabilitet afatgjatë dhe funksionim të drejtë të shtetit. Bashkëpunimi i ngushtë ndërmjet forcave politike shqiptare do të ishte çelësi për arritjen e këtij qëllimi strategjik.

Gara midis partive politike shqiptare për të fituar pak pushtet (aq sa japin partitë maqedone!) është e pakuptimtë. Vetëm barazia e plotë e popullit shqiptar me popullin maqedonas do t’i jepte kuptim edhe garës zgjedhore dhe “luftës” për pushtet në Republikën e Maqedonisë Veriore. Zgjidhja me dy popuj kinstitutiv do të garantonte stabilitet politik dhe ekonomik, siguri dhe harmoni midis këtyre dy popujve dhe pakicave kombëtare në këtë Republikë.

Nisma dhe angazhimi për këtë zgjidhje të drejtë dhe me interes jetik për Maqedoninë u takon atyre që me luftën e tyre politike e çlirimtare e ndryshuan për të mirë pozitën e popullit shqiptar, e demokratizuan dhe emancipuan Maqedoninë… Kjo nismë dhe ky angazhim do t’i bashkonte shqiptarët në këtë Republikë (do t’i ndante dhentë e dhitë) dhe do t’i hapte perspektiva të reja evropiane Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Një aspekt tjetër thelbësor është përkrahja ndërkombëtare, në veçanti ajo e Bashkimit Evropian dhe e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të cilat historikisht kanë luajtur rol stabilizues në rajon. Angazhimi i tyre për zbatimin e parimeve demokratike, të drejtave të barabarta dhe sundimit të ligjit është një faktor që e ka ndihmuar Maqedoninë të ruajë integritetin shtetëror dhe të ecë drejt integrimit evropian. Mbështetja e vazhdueshme e BE-së dhe SHBA-së mbetet jetike për garantimin e një barazie reale ndërmjet dy popujve dhe për ndërtimin e një shoqërie të qëndrueshme e demokratike.

Në përfundim, barazia e plotë kushtetuese dhe përfaqësimi i drejtë i popullit shqiptar në Maqedoni janë kushte të domosdoshme për zhvillimin demokratik të vendit. Njohja e shqiptarëve si popull konstitutiv do të krijonte bazë të fortë për stabilitet të brendshëm, integrim të qëndrueshëm dhe mirëkuptim ndërnacional. Roli i partive politike shqiptare, koordinimi me shtetin tonë AMË dhe mbështetja e partnerëve ndërkombëtarë, si BE-ja dhe SHBA-ja, janë faktorë vendimtarë në këtë proces. Stabiliteti i Maqedonisë nuk ka vetëm rëndësi kombëtare, por edhe rajonale, pasi garanton paqe, siguri dhe bashkëpunim të qëndrueshëm në gjithë Ballkanin Perëndimor…