Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
AHMET SYLA, i njohur në popull si AHMET SHTIMJA, u lind në vitin 1887 në Shtime. Veprimtarinë e tij patriotike e filloi si pjesëmarrës në kryengritjen e përgjithshme të vitit 1910, të udhëhequr nga atdhetari dhe prijësi popullor, Isa Boletini, kundër forcave osmane të pushtimit. Në vitin 1916, nga administrata bullgare është emruar kryetar i komunës së Shtimes. Këtë post e mbajti deri në vitin 1918.
Më 18 dhjetor të vitit 1919, në Shkup me rastin e konstituimit të Kuvendit Ekzekutiv të Xhemjetit, Bashkimi, Ahmet Shtimja është zgjedhur në organin operativo-ekzekutiv të kësaj partie politike që merrej asokohe me mbrojtjen e të drejtave të popullit shqiptar në Jugosllavi. Po ashtu, Ahmet Shtimja ishte edhe veprimtar i dalluar i Komitetit “Mbrojtja Kombëtare e Kosovës” me qendër në Shkodër, të themeluar më 1 maj të vitit 1918, për mbrojtjen e popullsisë shqiptare nga politika zyrtare serbe e dhunës dhe e arbitraritetit. Ndërkaq, në kohën e Mbretërisë së Jugosllavisë në vitin 1921, Ahmet Shtimja me vota të shumicës shqiptare sërish u rizgjodh kryetar i komunës. Si anëtarë i Kryesës në Partinë e Xhemjetit, zhvilloi aktivitet të madh në masë, si dhe në Parlamentin e Mbretërisë Serbo-Kroate-Sllovene (SKS). Për veprimtarinë e tij patriotike, në vitin 1921 xhandarmëria serbe, kryetarin e Shtimes, Ahmet Shtimja, e ka rrahur në mënyrën më të egër. Ai dhe përcjellësit e tij kanë marrë plagë të rënda. Edhe pse ishte rrahur keq, Ahmeti i kishte përballur këto tortura dhe kishte vazhduar aktivitetin e tij partiak si dhe kryerjen e detyrës së kryetarit me një angazhim edhe më të madh.
Ahmet Syla si njëri prej prijësve politikë të Xhemjetit, bashkë me kryesinë e kësaj partie politike dhe si përfaqësues i kësaj ane, kishte marrë pjesë në bisedimet që u zhvilluan në vitin 1923, në Shkup me udhëheqësinë e Partisë Radikale dhe me Nikolla Pashiqin, kryeministrin e Mbretërisë SKS-së. Gjatë këtij takimi, kërkesat e Xhemjetit i parashtroi dhe i argumentoi përfaqësuesi i saj, Ahmet Shtimja. Ai përmendi fakte të shumta për padrejtësitë, të cilat i bënin organet e pushtetit ndaj popullatës shqiptare.
Duke folur për kërkesat e Xhemjetit, Ahmeti insistoi posaçërisht:
Që gjuha shqipe të mësohej në shkollat fillore, në vend të mësim-besimit dhe
Që gjuha shqipe të përdoret edhe në administratë,
Që xhandarmëria dhe rojet e pyjeve të caktoheshin në përpjesëtim me përbërjen kombëtare të popullsisë dhe kërkesa të tjera.
Në pjesën e përmbylljes, Ahmet Shtimja ia tërhoqi vërejtjen Nikolla Pashiqit se: “Po qe se nuk përkrahen kërkesat e Xhemjetit, deputetët e kësaj partie do të votojnë kundër dhënies së besimit qeverisë”, gjë që do të sillte rrëzimin e saj.
Pas mbarimit të tubimit në Shkup, Ahmet Syla ishte kthyer në Ferizaj. Atë ditë ishte ditë tregu. Ai shfrytëzoi rastin ta ftojë popullin në një tubim spontan te Stacioni hekurudhor. Masën e tubuar të popullit e njoftoi me kërkesat e shqiptarëve. Ai ndër të tjera i kishte thënë popullit: “Shpejt kanë me kanë votimet dhe ai që voton për Partinë Radikale asht edhe armik i shqiptarizmit dhe i fesë sonë”.
Pas disa ditësh, në shenjë hakmarrjeje për këtë veprim të guximshëm të Ahmetit, në Shtime pushteti i atëhershëm serb organizoi “fushatë ndjekjeje”, gjoja kundër kaçakëve, kurse në të vërtetë kishte qëllim likuidimin fizik të kryetarit të komunës së Shtimes. Kështu që në natën e 11-12 korrikut të vitit 1923, në vendin e quajtur “Bërryli i Topillës” është vrarë Ahmet Shtimja në moshën 36 vjeçare, së bashku me truprojën e tij Rexhep Muratin (1890-1923) nga fshati Topillë. Organet e pushtetit serb të asaj kohe, vrasjen e tyre e paraqitën si vrasje nga kaçakët në ndjekje të Imer Devetakut.
Për veprimtarinë e çmueshme të atdhetarit dhe patriotit, Ahmet Shtimja, janë thurur edhe një varg këngësh tematike të rapsodëve popullorë që pasqyrojë veprimtarinë patriotike dhe rrethanat e vrasjes së tij.
Pas luftës së lavdishme të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), në shenjë respekti për atdhetarin shtimjan, Ahmet Shtimja dhe përcjellësin e tij, Rexhep Murati, është ngritur në vitin 2000 një pllakë përkujtimore në vendin e rënies së tyre, në Grykën e Topillës. Veprimtaria patriotike e kryetarit “kryengritës” të komunës së Shtimes, i cili në atë periudhë u dallua në mbrojtjen e interesave të popullit shqiptar, po çmohet edhe sot. Në shenjë kujtimi për jetën dhe veprën patriotike të Ahmet Shtimes, delegatët e Kuvendit Komunal të Shtimes, në vitin 2000 pagëzuan me emrin e tij rrugën përgjatë lumit të Shtimes, që të çon në drejtim të Xhamisë së Vjetër, ku në oborrin e saj prehen eshtrat e këtij atdhetari të kësaj treve.
Andaj, me rastin e 90 vjetorit të rënies heroike të kryetarit të parë të komunës së Shtimes, atdhetarit dhe prijësit popullor, Ahmet Shtimja, kryetari i komunës së Shtimes Naim Ismajli është zotuar se gjatë vitit 2013 do ta rregullojë varrin dhe një monument me qëllim që ta kujtojnë brezat me pietit këtë tribun popullor.
- 7. 2013
Lulëzim Sahiti
Në këngët e trimërisë, të cilat rapsodët tanë i kanë thurë nga brezi në brez, shquhet edhe kënga kushtuar Ahmet Shtimes dhe vrasjes së tij në pritë nga xhandarët serbë. Ahmet mulla Syla është dalluar në mbrojtjen e interesave të popullsisë shqiptare të keqtrajtur dhe të shtypur gjatë kohës së Mbretërisë despotike serbe, pikërisht në kohën e Nikolla Pashiqit, kryexhelatit dhe vrastarit të njohur të shqiptarëve. Në mesin e shumë varianteve të kësaj kënge të thurur nga këngëtarë anonimë po ju prezantojmë këtë këngë të shënuar në Shtime.
Këngë kushtuar Ahmet Shtimes
Kur kish ardhë Serbia e parë
Ka zgjedhë disa për kryetar
Në Shtime ishte nji shqiptar
Ahmet Syla i paskan thanë
Fort k’saj rajes o po u vika ranë
Ni tubim ni ditë pe bajnë
Pop Stojanit o naj paska thanë
Kryetarin na se dojmë shqiptar
Se shumë me t’keq neva tu na marrë
N’zall te Shtimes s’po na len me dalë
Alltinë n’fytë o për ditë na vnon
Po naj shanë thoshin babë e nanë
Na shanë kryqin o ne viligdan
Ditët e Sllavës s’po na len me i majt
Na 500 vjet ner sunë tyne jemi kanë
Tash asht ardh thonë derzhava jonë
Dona drejtat krejt neve me na dhanë
Pop Stojani me pa çka u kish thanë
Ngoni rajë juve çka po u thamë
Sabah Zoti nesër kur të banë
Vet n’opshtinë unë do të shkoj
Tana fjaltë renë kam me ja thanë
Qaren juve unë do t’jav baj
Sabah zoti t’nesrit kur pe banë
Pop Stojani koka çu ne kam
Fill n’opshtinë Popi tek po shkon
Rrak-tak n’derë Popi po rrapllon
O hajde mrena Ahmeti po ja banë
E qelka derën Popi hy ish kanë
O çka me pa o seri të madh
Ish kanë ulë aga thonë me ni shkam
Si drangu zoti e kish fal
E kish qit kamën hajde për mi kamë
N’qehlibare thonë tuj pi duhan
Fol bre Pop çka je dal n’ketë anë
Ia niska Popi fjaltë po ja kallon
Thotë fortë me t’keq rajën mi ke marrë
N’zall te Shtimes nuk po i len me dalë
Ti nuk po i len hiç me metun gjallë
Alltinë n’fytë për ditë po jav vnon
Po jav shanë babën me gjithë nanë
Jav shanë kryqin me viligdan
Ditët e Sllavav s’po i len me i majtë
Na 500 vjetë ner sunë tuaj jemi kanë
Tash asht ardh derzhava jonë
Dona drejtat krejt me na i dhanë
Ahmet Aga rreptë u çu n’kamë
Po ma nxirrka shtatë nagan
N’gropë te fytit Popit po ja vnon
Ti ngo knena Pop na i paska thanë
Ti ngo knena Pop i biri shkinës
Mos me kanë n’mjedis opshtinës
Ti qes trutë në zall te Shtimes
M’thonë Ahmet i biri Mulla Sylës
Pop Stojani me pa çka po banë
Bash si qeni përjashta koka dalë
Fill te raja Popi tek po shkon
Kuku rajë Popi u kish pas thanë
Te Ahmeti sot unë jam kanë
Tana fjaltë renë ja kam thanë
Shumë ma zi se juve ma ka ba
Veç qarja e jonë ndryshe ka me kanë
Na shumë do pare do t’i tubojmë
Domi kishës neve na nimon
Delegatë tre do t’i shterngojmë
N’Beograd te Krali t’i çojmë
Neve Krali do t’na ndihmon
Niskan pare raja po tubojnë
Domi kishes shumë po ju nimon
Delegatë t’mirë tre po mi gjanë
E marrkan rrugën n’Beograd po shkojnë
Kral Pashiqit n’zyre po mi shkojnë
Ja marrshin patin Kralit po mi thonë
Ku je Kral thoshin dilli jonë
Na në Shtime jetojmë në Kosovë
Kryetarin na kanë ba shqiptar
Ja niskan fjaltë renë po ja kallxojnë
Ish nal Krali nisi po mendon
Ngoni rajë ju paska thanë
Ju në Shtime tash kini me dalë
Ahmet Agës me shku e me thanë
Sot një javë e dill ka me kanë
Hiq nuk bahet deri n’Shkup pa ardh
Se ni gllasenje na dona me majt
Kryetart kanë me ardh te tanë
Delegatët nuk bahet pa kanë
Qaren juve unë do t’jav gjaj
U niska raja n’Shtime kokan ardhë
Shkojshin Agës o po mi kallxojnë
Ditët kalojshin e diella asht ardhë
Delegatët krejt në Shkup po shkojnë
Janë hy n’sallë delegatët te tanë
Kral Pashiqi na u çu n’kamë
Dojka mbledhjes ai t’ja filloi
Sherif Voca rrept u çu n’kamë
Nal Pashiq, Sherifi i ka thanë
Nuk mund mbledhjes ti t’ja fillon
Se s’ka ardhë kryetari jonë
Ulë Pashiqi n’vend koka kanë
S’vonoi shumë Aga paj ka ardhë
Krejt shqiptart po e presin n’kamë
Brohoritje tanë po bajnë piskam
Tash na erdh kryetari jonë
Sherif Voca Kralit naj ka thanë
Nisja Kral mbledhjen ndash me majt
U çu Pashiqi nis po majke fjalë
Ngoni knena delegatë jav banë
Ni gllasenje sot na do ta bajmë
Kryetart dom me n’dërru te tanë
Kqyrni kokrrat o se ku pej lamë
Radikalit kokrrat do t’ja lamë
Na ketë vend krejt do ta sundojmë
Sherif Voca koka çu ne kamë
Tungjatjeta Kral Pashiq ja banë
Pra, ngonaj fjaltë na dom me t’i thanë
Ti n’kofsh agrarin neve me na nal
Tokat tona shkive mos me jav dhanë
N’kofsh polarin neve me na nal
N’ara tona gjanë mos me naj nxanë
N’kofsh shumarin neve me na nal
N’zabel tonë neve mos me na nxanë
Shkolla shqipe neve me naj dhanë
Ku t’kish qef kokrrat na t’i lamë
Kral Pashiqi fort idhnu ish kanë
Jo Sherif, Krali i paska thanë
S’muj k’to t’drejta juve me jav dhanë
Se s’unë e qartim derzhavën tonë
Ahmet Aga rreptë asht çu n’kamë
Po ma nxjerrke ai shtatë nagan
Mjedis sallës zjarrë i paska dhanë
Qartë tubimi n’atë vend koka kanë
T’gjithë deputetët dal përjashta janë kanë
Ahmet Aga drejt po shkon në dram
Për Ferizaj rrugën e ka marrë
Se n’Ferizaj Aga kaka nalë
Shpejtë prej dramës Aga koka dalë
Ish mbushë shehri plotë e plotë shqiptar
Ja niska Aga po ju man fjalë
Ngoni knena o vllazen shqiptar
Tash prej Shkupit unë jam tuj ardh
Me Kral Pashiqin kogjo fortë jam ngranë
Kini metë kokrrat ku po i lamë
Radikalit kokrrat mos t’ja lamë
N’demokratë krejt kokrrat t’i lamë
N’demokratë na t’i lamë n’Xhymjet
Ta sundojmë na Kosovën vet
Qeto fjalë Aga shkon tuj thanë
Vrajma zot ni shka kapedan
Civil ish ai veshun ish kan
N’krye kish vnu ni plis të bardhë
Gjuhën shqipe vesh e kish pas marrë
Ish nal Agën sa mirë pe ngon
Niska qeni be po banë
Pasha kryqin e veligdan
Pasha kishat krejt kah janë
Dy javë ditja k’ta t’gjallë me zanë
Mret n’Kosovë paska me kan
Vrajma zot q’atë kapedan
Pej hypë trenit n’Beograd po shkon
Shkoj Pashiqit po kallon
Se n’Ferizaj ni ditë jam kanë
Çka e kam pa ni shqiptar asgan
N’Ferizaj fjalim kah mbanë
Krejt shqiptart kah e dëgjojnë
Dy javë ditja ata gjallë me zanë
Mbret n’Kosovë ai kish me kanë
Ahmet Aga me pa çka po banë
Pe kryn fjalimin e po shkon në dram
Se për Shtime rrugen e ka marrë
Se n’Koshare Aga kur asht ardh
Ramë Kosharja përpara i ka dalë
A unë erdhe Ahmet Agë ja ban
Qe kadal po thotë mixha Ramë
Me Kral Pashiqin kogjo fort jam ngranë
Qartun glasin n’Shkup ja kam lanë
Ngoni Rama çka i paska thanë
S’paske ba mirë Ahmet Agë ja banë
Se n’koftë Pashiqi qysh i kanë thanë
Pa ni sherr tybe n’ka me t’lanë
Ahmet Aga fort idhnu ish kanë
Hajt hiqmu qafe llom i keq ja banë
Se hajri yt kurrë nuk asht kanë
Jam i zoti vet n’krye me i dal
E marrka rrugën Aga po t’fillon
Se në Shtime Aga koka ardh
Hiq shumë ditë nuk po kalojnë
Kral Pashiqi me pa ç’po banë
N’telefon gishtin pe vnon
N’stanicë t’Shtimes po lajmron
Xhanarisë ju paska thanë
Pop Stojanin n’tel me ma dhanë
Janë shku Popin e paskan marrë
N’telefon Popi po shkon
Nis Pashiqi pe qorton
Ti ngo mirë Pop naj ka thanë
Ahmet Agës ni sherr qe s’ja banë
Asni kime n’mjekërr s’kam me ta lanë
Niskan shkit planin pe bajnë
Ni natë natën çu janë kanë
Po mi thejnë nja tri dugaj
Shumë do mall e paskan marrë
Tjert u drodhën n’tjetrën anë
Shkojkan Agës poj kallxojnë
Do kaçak n’Shtime janë ardh
Naj kanë thy disa dugaj
Shumë do mall ne na kanë marrë
N’Rekë t’Topillës thonë po rrnojnë
Ahmet Aga u paska thanë
Shkoni n’shpi rajes jav banë
Sabah Zoti kur ta banë
Bashkë me ju Rekes kam me ardh
K’ta kaçak kem mej zanë
Thrret Ahmeti e dashnja nanë
Mushma qesen me duhan
N’Rekë Topillës kem me dal
Do kaçak kem mej zanë
Ne ngofsh nanën sot nuk shkon
Se pa ni sherr shkit s’kanë me t’lanë
Mirë pe di e dashnja nanë
Ni herë besen popullit ja kam dhanë
S’mdhimet shpirti për ta me dhanë
Hajli koftë nana i kish thanë
Ja mushë qesen me duhan
Ahmet Aga çka po banë
K’ti Rexhepit ni za ja lshon
Shpejt atin gati ma banë
Ai Rexhepi me pa ç’po banë
Dy atllart po mi shterngon
Në oborr me ta ish dalë
Tungatjeta Ahmet Agë ja banë
O Ahmet Aga, Rexhep i ka thanë
Ti nuk bahet me mu me ardh
S’ban opshtinën vet me lanë
Ahmet Agë, Rexha i paska thanë
Nuk muj vetëm ty me t’lanë
Për opshtinë gajle se kam
Hajli koftë Aga naj ka thanë
Te dy atllarve n’shpinë ju ranë
Marrshin rrugë Rekës po shkojnë
Vrajmi zot xhanartë çka po bajnë
Prita t’shtira jav paskan zanë
Me manzerra Agën pe gjuajnë
Shumë n’ven t’keq e paskan marrë
Prej atkisë n’tokë ra ish kanë
Ai Rexhepi me pa ç’po banë
Niska luftën me xhanarë
Dy atyre po mi damton
Edhe Rexhen pushka e ka marrë
Ngatë Ahmetit avit ish kanë
Janë marrë n’gryk si vllazën me kanë
Hallashtisë mes veti janë
Te dy shpirti aty poj lshon
Vrajmi zot xhanartë ç’po bajnë
Ni korrstinë po ma shtërngojnë
Te dy trimat n’ta i ngarkojnë
Marrin rrugën n’Shtime poj qojnë
Te dyrtë e Agës kur janë ardhë
Qaty kerrin pe nalojnë
Nanës Agës za poj bajnë
Dil e merre thonë djalin tanë
Tu ka ba zotni i ranë
S’po hec n’kam veç ratë n’pajtan
Nana Agës n’sakak ka dalë
Fill te kerri avit ish kanë
Te dy djemëve për ftyre u mshon
Te dy djemëve për ftyre u bjen
Djelt e nanës sot paski dekë
Ju past shpirti loke rahmet
E dhatë jetën për vatan t’vet
Ju pas çu Zoti n’xhenet
Nana fort do t’banë gajret
Baj gajret o djemt e mi
M’u vra djali për liri
Mos mej lanë shqiptartë n’robni.
