ZYMER MEHANI: Libri “Historiku i Batllavës” i autorit Ragip Hilmi Mehanja

Libri “Historiku i Batllavës” i autorit Ragip Hilmi Mehanja paraqet një ndër përpjekjet më të plota dhe më serioze për dokumentimin historik, etnografik, shoqëror dhe kombëtar të njërit prej fshatrave më të rëndësishëm të trevës së Llapit. Kjo vepër monumentale, e strukturuar në një numër të madh kapitujsh tematikë, sjell një mozaik të gjerë të jetës, kulturës, historisë dhe identitetit të fshatit Batllavë ndër shekuj, duke u shndërruar në një burim të pazëvendësueshëm për studiues, lexues dhe brezat e ardhshëm.

Forca e parë e librit: Koleksionimi i kujtesës kolektive

Ragip Mehanja, duke u mbështetur në dokumente, rrëfime, dëshmi familjare, kujtime personale dhe burime arkivore, arrin të ndërtojë një tablo të gjallë të historisë së fshatit. Ai nuk e paraqet Batllavën vetëm si një hapësirë gjeografike, por si një qendër të identitetit llapjan, ku ndërthuren rrënjët fisnore, lëvizjet demografike, betejat e mbijetesës, tradita, jeta shoqërore dhe kontributet patriotike.

Shtresa historike e librit

Nga kapitujt për kolonizimin, fiset, luftërat e shekujve XIX–XX, tek dokumentimi i organizimit ushtarak të UÇK-së në zonën e Llapit, autori sjell një pasqyrë të qartë të sfidave që banorët e kësaj treve kanë kaluar. Përshkrimi i personazheve historikë, i ngjarjeve si Masakra e 28 marsit 1999 në Podujevë, luftërat kundër ushtrive të huaja, shpërnguljet e dhunshme të shekullit XIX dhe ditarët e luftës, i japin librit peshë dokumentare dhe emocionale njëkohësisht.

Vlera etnografike dhe kulturore

Kapitujt kushtuar fisnisë, zakoneve, kulturës, arsimit, bujqësisë, ndërtimtarisë, jetës shpirtërore dhe personazheve lokalë e shndërrojnë librin në një enciklopedi të vogël të Batllavës. Autori me kujdes përshkruan strukturën e fiseve Berisha, Gashi, Shkreli, Krasniqë, Sopa, Kelmendi e të tjera, duke ofruar një hartë të qartë të origjinës së banorëve dhe lidhjeve ndërfisnore.

Kontributi i autorit

Ragip Mehanja nuk është vetëm autor, por edhe dëshmitar i kohës, njeri që ka jetuar, punuar dhe kontribuar në këtë trevë për mbi katër dekada. Përvoja e tij në arsim, industri, aviacion, në Shtypshkronjën “Rilindja” dhe në Policinë e Kosovës, i jep librit një ton të natyrshëm, të sinqertë dhe të besueshëm. Kujtimet personale në kapitullin e fundit e rrumbullakësojnë veprën me një dimension njerëzor e rrëfimor të veçantë.

Vlera shkencore dhe dokumentare

Libri paraqet:

-regjistrime të sakta gjeografike dhe historike,

-lista fisnore dhe gjenealogjike,

-të dhëna për demografinë, toponomastikën dhe zhvillimet shoqërore,

-dëshmi për krimet serbe në periudha të ndryshme,

-përmbajtje arkivore nga tradita dhe historia lokale.

Kjo e bën librin një burim referimi për studiuesit e historisë lokale, etnologjisë, antropologjisë dhe proceseve shoqërore në Kosovë.

Stili

Stili i shkrimit është i qartë, i drejtpërdrejtë dhe i pajisur me një ton të thellë atdhetar. Autori ruan gjuhën e pastër shqipe dhe shpesh ndërthur narrativën akademike me ndjeshmërinë personale, duke e bërë librin të lehtë për t’u lexuar, por njëkohësisht serioz për t’u studiuar.

Përfundim

“Historiku i Batllavës” është më shumë se një libër: është një trashëgimi për fshatin, një arkiv i hapur i kujtesës kolektive dhe një kontribut i qëndrueshëm në letërsinë dokumentare shqiptare.

Me këtë vepër, Ragip Mehanja i ka dhënë Batllavës dhe gjithë trevës së Llapit një monument të shkruar, një dëshmi që ruan rrënjët dhe historinë për brezat që do të vijnë.

Ky libër meriton të jetë pjesë e çdo biblioteke familjare, shkencore dhe institucionale që vlerëson historinë dhe identitetin shqiptar.