Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Profesor Rexhep Qosja, U lind në Vuthaj, në krahinën e Malësisë asokohe nën Mbretërinë Jugosllave. Katër klasat e para të fillores i kreu në Vuthaj, kurse gjysmë-maturën në Guci. Më 1959 mbaroi Shkollën Normale në Prishtinë, ndërsa më 1960 u regjistrua në Degën e Gjuhës dhe të Letërsisë Shqipe të Fakultetit Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku u diplomua më 1964. Në vitin 1967 u pranua asistent në Institutin Albanologjik të Prishtinës dhe gjatë viteve 1967/68 specializoi shkencën e letërsisë në studimet e shkallës së tretë në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Beogradit. Më 1969 u zgjodh bashkëpunëtor shkencor i Institutit Albanologjik të Prishtinës. Në vitin 1971 mbrojti tezën e doktoratës mbi jetën dhe krijimtarinë e Asdrenit me punimin “Asdreni, jeta dhe vepra e tij” në studimet e tij pasuniversitare në Universitetin e Beogradit. Pas doktorimit, më 1972, u zgjodh, një herë bashkëpunëtor i lartë e pastaj, këshilltar shkencor në Institutin Albanologjik, si dhe profesor inordinar dhe profesor ordinar në Fakultetin Filozofik të Prishtinës. U pranua në Partinë Komuniste të Jugosllavisë në vitet 70. Ishte drejtor i Institutit Albanologjik prej vitit 1972 deri më 1981, shef shumëvjeçar i Degës së Letërsisë dhe të Gjuhës Shqipe të Fakultetit Filozofik dhe, gjatë viteve 1974-1975, kryeredaktor i jashtëm i revistës letrare Jeta e Re. Më 1989 iu propozua që të bëhej kryetar i Lidhjes Demokratike të Kosovës, por Qosja refuzoi.
Pas ndryshimeve politike më 1990 në Shqipëri, Qosja u bë ndër kritikët më të zëshëm të kulturës dhe elitës politike të Sali Berishës dhe klanit të tij.
Dhjetëvjeçarin para Luftës së Kosovës mori emër si figurë e realitetit kombëtar shqiptar. Politikisht organizoi Forumin Demokratik të Intelektualëve Shqiptarë si kundërpeshë ndaj LDK-së së Ibrahim Rugovës, më 1998 shkoi edhe më tej, duke e themeluar Lëvizjen e Bashkuar Demokratike (LBD). Në këtë cilësi mori pjesë në bisedimet në Rambouillet në shkurtin e vitit 1999 si anëtar i delegacionit shqiptar. Pas luftës Qosja mori pjesë në Këshillin e Përkohshëm Administrativ i vendosur më 15 dhjetor 1999. Pas një viti, më 16 dhjetor, dha dorëheqjen nga kryesia e LDB-së. ( Vikipedia)
Profesor, Rexhep Qosja për shumëçka është emër i përveçëm i kulturës, filozofisë, krijimtarisë dhe erudicionit, jo vetëm i nivelit kombëtar, por edhe më gjerë… Mbi të gjitha, krijues i pasionuar, njohës i thellë i jetës dhe i ligjeve të saj, studiues ndër më të spikaturit, njohës meritor i kontradiktave shoqërore, historike e politike. Rexhep Qosja është mbështetës i fuqishëm i së drejtës dhe i së vërtetës, asaj të drejte dhe të vërtete, që qëndron në ballë të Universit, duke qenë shtyllë e fortë e emancipimit. Qëndrimi kurdoherë vertikal, ka frymëzuar rininë atdhetare, sidomos në vitin 1981, kur publikisht ka përkrahur kërkesat emancipuese kombëtare për liri, barazi e drejtësi. Profesor Qosja është përballur burrërisht me fushatën, që kishin ndërmarrë kundër tij tërë një staf kameleonësh, burracakësh xhelozë, mediokër partiakë, servilë të pushtetit… Profesor Qosja në vitet 80-të, nuk heshti kur heshtën shumica e intelektualëve, nuk i tradhtoi bindjet, nuk e ndali luftën, nuk bëri kompromis për të fituar favore, poste, grada. Në vitet 90-të, të shekullit të kaluar nuk ishte gënjyer nga pacifizmi i sëmurë, me prejardhje nga e kaluara e durimit shekullor, me vetëmashtrim se liria do të fitohej, me dialog, në tavolinë. Iu kishte qëndruar konsekuent bindjeve, dialektikës së zhvillimit të rrjedhave historike, duke mbështetur forcën lëvizëse, çlirimtare të atdhetarëve të dëshmuar, së cilës i takonte. Rexhep Qosja është ndër intelektualët e parë, që e mbështeti fuqishëm UÇK-në dhe kishte pranuar të bëhej edhe pjesë politike e saj, me pjesëmarrjen në Konferencën e Rambujesë. Nuk hezitoi të bëhet pjesë e formimit të institucioneve të para kalimtare të Kosovës, në dy vitet e pas luftës, duke konstatuar me të drejtë se Kosova kishte nevojë për fjalën e punën e tij.
Krijimtaria e tij më shumë se 60-vjeçare, në të gjitha fazat e zhvillimit është autentike e origjinale. Ajo përbëhet nga një dyzinë veprash të nivelit të lartë akademik, shkencor. Qosja i ka vënë themelet bashkëkohore kritikës letrare në Kosovë, duke e bërë pjesë integrale të kritikës letrare, shqiptare, përgjithësisht. Gjurmimet, hulumtimet e studimet e tij, profesor i ka orientuar në drejtim të arsimimit kombëtar, dijes dhe emancipimit, edukatës dhe përparimit. Ai ka fituar autoritetin e ligjshëm kudo ndër shqiptarë, sidomos në Shqipëri, ku çmohet me realizëm, respekt e nderim të veçantë, në mesin e inteligjencies së përparuar të kohës. Qosja së bashku me Adem Demaçin, Ukshin Hotin, Ismail Kadarenë, Dritëro Agollin përbëjnë pesëshen e njohur shqiptare, me ndikimin e fuqishëm që kanë ushtruar në rrjedhat e kohës. Veprat letrare, filozofike, etike, publicistike, romanet, dramat, kritika letrare e profesor, Rexhep Qoses mbajnë vulën e kohës, duke e radhitur në mesin e krijuesve parësor të kombit.Në hulumtimet e studimet e tij i ka dhënë kuptim të ri krijimtarisë, kritikës letrare, historisë së letërsisë dhe historisë së mendimit origjinal shqiptar, përgjithësisht. Qasja e thellë shkencore, metoda dialektike në trajtimin e temave, vrojtimi realist i jetës, imagjinata e pasur krijuese, janë vlera të rralla të Qoses në mesin e bashkëkohësve. (Ahmet Qeriqi)
Krijimtaria:
Dr. Rexhep Qosja është autor i rreth dyzet librave me studime për letërsinë dhe kritikë letrare, prozë artistike, tregime, romane dhe drama, publicistikë e shkrime polemike. Ka botuar recensione, vështrime, artikuj, sprova, trajtesa e studime në revista shkencore e letrare, duke trajtuar në to çështje të veçanta të letërsisë shqipe dhe të krijimtarisë letrare në përgjithësi. Disa punime dhe vepra të tij janë përkthyer në gjuhë të tjera.
Në vitin 2010 Instituti Albanologjik i Prishtinës botoi kompletin e veprave në 29 vëllime.
Veprat:
Episode letrare, 1967
Dialog me shkrimtarë, 1968
Antologjia e lirikës shqipe, 1970
Kontinuitete, 1972
Asdreni – jeta dhe vepra, 1972
Panteoni i rralluar, 1973
Vdekja më vjen prej syve të tillë, 1974
Shkrimtarë dhe periudha, 1975
Anatomia e kulturës, 1976
Mite të zhveshura, 1978
Prej tipologjisë deri te periodizimi, 1979
Morfologjia e një fushate, 1980
Nocione të reja albanologjike, 1983
Historia e letërsisë shqipe I, II 1984
Antologjia historike e letërsisë shqipe, 1985
Historia e letërsisë shqipe III, 1986
Porosia e madhe, 1986
Populli i ndaluar, 1990
Strategjia e bashkimit kombëtar, 1992
Çështja shqiptare: historia dhe politika, 1994
Ligjërime paravajtëse, 1996
Fjalor demokratik, 1997
Paqja e përgjakshme: Konferenca ndërkombëtare për Kosovën, 1999
Një dashuri dhe shtatë faje, roman, 2001
I ringjalluri i penduar, tregim satirik, 2002
Ideologjia e shpërbërjes, 2006
Realiteti i shpërfillur, 2006
Rilindja e dytë
Prej letërsisë romantike deri te letërsia moderne, 2007
Nata është dita jonë, 2007
Shqipëria dhe Kosova – Si janë dhe si do të duhej të jenë, 2013
Dëshmitar në kohë historike 1966-1974 – Ditar I – (prill, 2014)
Dëshmitar në kohë historike 1975-1978 – Ditar II – (Maj, 2014)
Dëshmitar në kohë historike 1979-1981 – Ditar III – (qershor, 2014)
Dëshmitar në kohë historike 1982-1983 – Ditar IV – (shtator, 2014)
Dëshmitar në kohë historike 1982-1983 – Ditar IV
Dëshmitar në kohë historike 1984-1985 – Ditar V
Dëshmitar në kohë historike 1986-1989 – Ditar VI
Dëshmitar në kohë historike 1990-1998 – Ditar VII
Dëshmitar në kohë historike 1999-2001 – Ditar VIII
Të fshehtat e treguara, roman, 2020
Vepra të përkthyera:
Ziva sfinga, Jedinstvo, Priština, 1976.
Smrt vreba iz očiju, Narodna knjiga, Beograd, 1976.
Književnost i kritika, Prosveta, Beograd, Jedinstvo, Priština, 1979.
Smrt preži v očeg, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1979.
Smrta mi ide ot takiva oči , Hristo Danov, Plovdiv, 1982.
Beselam pse më flijojnë (arabisht), Kuvajt, 1983.
La mort me vient de ces yeux là, Gallimard, Paris, 1994.
La question Albanaise, Fayard, Paris, 1995.
In solchen Augen lieg der Tod, Hayman Verlag, Innsbruck, 1995.
Die ogen en de dood, Van Genep, Amsterdam, 1996.
La morte mi viene da occhi cosi (Vikipedia)
Rexhep Qosja ka shkruar dhe ka botuar edhe gjashtë pjesë të “Ditarit”.
Ai vazhdon të krojojë edhe në këtë moshë me një vitalitet të jashtëzakonshëm dhe forcë mendore e intelektuale, si gjithnjë…
