Me krenari dhe mirënjohje të thellë kujtojmë 81-vjetorin e heroizmit të pashoq të 5 Heronjve të Vigut, që:
Më 21 gusht 1944, njësiti partizan prej 5 vetë (Naim Gjylbegu, Ahmet Haxhia, Ndoc Mazi, Hidajet Lezha dhe Ndoc Deda) kishte marrë detyrë për të shkuar në një takim në Nënqafën e Vigut për të marrë pjesë në mbledhjen e Qarkorit të Partisë.
Rrugës për në Vig ata u spiunuan, u ndoqën dhe u rrethuan nga forcat mercenare bashkëpunëtore të fashizmit, të udhëhequr nga kapedani Gjon Markaj Gjoni.
Pesë partizanët u rrethuan në një shesh të hapur, por megjithatë ata nuk e humbën toruan.
Ata e ndanë mendjen për të luftuar deri në pikën e fundit të gjakut, edhe pse do të luftonin 5 trima ndaj 200 armiqve.
Duke ruajtur gjakftohtësinë dhe të vendosur deri në fund për idealet e tyre;
Në këto momente 5 trimat ju bënë thirrje mercenarëve të shitur:
Që të braktisnin komandën dhe të bashkoheshin me luftën partizane.
Përgjigjja e mercenarëve ishte:
Që, sipas tyre, duhej të ishte njësiti partizan prej 5 vetë, që duhet të dorëzoheshin!
Por, thirrjes së kriminelëve ndaj partizanëve për t’u dorëzuar, partizanët iu përgjigjën trimërisht:
“Ne nuk dorëzohemi!”
“Armët i kemi ngjeshur për të luftuar fashizmin dhe tradhtarët e Atdheut dhe jo për t’ju dorëzuar atyre!”
Në këto rrethana, kur vdekja ishte shumë pranë tyre, Ndoc Mazi, njëri nga 5 Heronjtë e Vigut, shkruan një letër për Qarkorin e Partisë Komuniste të Shkodrës.
Në këtë letër shkruhej:
“Të dashur shokë!
Jemi të rrethuar dhe presim në çdo minutë të na përshkojnë plumbat e tradhtarëve, po ne kena nda mendjen: më mirë me dhanë jetën si me le, sesa me tradhtu luftën që kemi nisë.”
Një herë kemi thanë:
“Ja vdekje, ja liri!”
Pra, o shokë, ju do të ndiqni rrugën tonë, ku po e lamë dhe me guxim të pathyeshëm;
Shokë prej maleve të Mirditës, ku është çerdhja e tradhtarëve:
Ju çojmë përshëndetjet tona tuj brohorit të gjithë një zani:
Vdekje Fashizmit, Liri Popullit!
Vdekje okupatorëve barbarë që na kanë shndërru vatanin!
Rroftë Ushtria Nacionalçlirimtare!
Të fala të pesë shokët: Teli, Besniku, Tigri, Minuku, Hydai!”
Në këtë letër shprehej besimi i patundur i 5 Heronjve të Vigut se Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare do të triumfojë dhe se populli do të vendosë pushtetin e tij.
Me guxim e trimëri të rrallë vazhdoi lufta e pabarabartë, ku pesë Heronjtë e Popullit, pa iu trembur syri, zhvilluan një luftë të rreptë me armiqtë, duke zbrazur të gjitha plumbat e pushkëve dhe automatikëve dhe hedhjen e bombave, derisa gjetën vdekjen e tyre me nder një nga një.
Lufta dhe heroizmi i 5 trimave u përhap në gjithë Mirditën, Lezhën e Shkodrën, si dhe në të gjithë Shqipërinë.
Heroizmi i pashoq i tyre bëri që brigadat partizane të vazhdonin fuqishëm luftën për çlirimin e plotë të Shqipërisë, për ta bërë popullin të lirë dhe të pavarur;
Jo vetëm nga pushtuesit, por edhe nga bashkëpunëtorët e tyre!
5 Heronjtë e Vigut ranë për të mos vdekur kurrë, duke mbetur pishtarë të pashuar.
Ne shqiptarët e ndershëm do t’u jemi gjithnjë falënderues dhe mirënjohës atyre;
Atyre dhe gjithë bijve dhe bijave shqiptare që morën pjesë me armë në dorë duke mos kursyer as jetën për lirinë e Atdheut tonë të dashur.
Pas çlirimit, Heronjve dhe dëshmorëve ju ngritën këngë, poezi, filma, si dhe buste për t’i mbajtur të pavdekshëm.
5 Heronjve të Vigut ju bënë 2 filma, ju thurën këngë dhe vargje poetike, si dhe në qendër të qytetit Shkodër iu ngrit lapidari për t’i mbajtur ata gjithnjë të pavdekshëm.
Por, pas komunizmit, hienat e hoqën nga qendra e qytetit bustin e 5 Heronjve, sepse i verbonte trimëria dhe ideali i pavdekshëm i këtyre trimave që ranë për të mos vdekur kurrë, duke mbetur pishtarë të pashuar.
Megjithatë, ne shkodranët i kemi të ngulitur thellë në memorien tonë dhe nuk do t’i harrojmë këta heronj që dhanë jetën me trimëri të pashoqe;
Sa herë që ne duam të lëmë takim në Shkodër me shokët dhe shoqet tona, themi:
“Do të takohemi në qendër, te 5 Heronjtë e Vigut.”
Heronjtë kurrë nuk mund të hiqen nga memoria e kombit shqiptar,
Pasi heroizmi i tyre është i çimentuar thellë në mendjet dhe zemrat e shqiptarëve të ndershëm.
Lavdi të përjetshme 5 Heronjve të Vigut!
Lavdi Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare të udhëhequr nga komandanti Enver Hoxha!