Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
Letërsia është pasqyra e shpirtit kombëtar dhe poezia, si zhanri më i ndjeshëm, shpesh merr përsipër të përmbledhë historinë, dhimbjen, lavdinë dhe ëndrrën e një populli. Vëllimi poetik “Shpirti i Atdheut” i autorit Ali Tahiri hyn në këtë traditë me një zë të fuqishëm liriko-atdhetar, duke u bërë urë mes kujtesës historike dhe ndjeshmërisë shpirtërore. Që nga titulli, autori e pozicionon qartë vetveten: ky libër është akt dashurie, devocioni dhe sakrifice për Atdheun.
Libri ndahet në katër cikle kryesore, të cilat përbëjnë një rrugëtim poetik me disa boshte kryesore tematike:
Atdheu dhe flamuri – ku gjejmë poezi si “Datë e përgjakur në kalendar”, “Kosovë sy kaltroshe”, “I madhërishmi flamur”, që janë himne të drejtpërdrejta për tokën, gjakun, simbolet dhe sovranitetin kombëtar.
Dëshmori dhe sakrifica – në ciklin “Liri, jetën ta fala ty” autori shndërrohet në kronikan poetik të luftës së Kosovës, duke përjetësuar figura konkrete si “Feniksi i Koshares”, “Gjeneral Isë – mbete lis me plis”, apo “Prekaz – jehonë lirie”. Çdo poezi është monument letrar kushtuar kujtesës kolektive.
Meditimi filozofik dhe historik tek cikli “Zeusi po flet” sjell dimensionin e reflektimit mbi padrejtësinë, kohën, shpirtin dhe fatin njerëzor. Vargjet e këtij cikli kanë një përmasë universale, që shkojnë përtej kufirit etnik.
Figura kombëtare dhe përjetësimi i tyre tek cikli final, “Shelgjishtet lotojnë në dimër”, është galeria e kujtimeve e dedikimeve: profesorëve, heronjve, martirëve, por edhe personaliteteve si Kadareja. Këtu poeti ndërthur nderimin personal me kujtesën e përgjithshme kombëtare.
Poezia e Ali Tahirit karakterizohet nga:
Figuracion i pasur liriko-simbolik – metafora si “gjaku që dha dritë”, “liribardha Antigonë”, “feniksi i Koshares” nuk janë vetëm figura poetike, por kode shpirtërore që lexuesi i ndien si pjesë të përjetimit kombëtar.
Gjuha e qartë dhe komunikative ku vargu është i drejtpërdrejtë, shpeshherë lapidar, i përshtatur për kumt publik dhe për memorizim kolektiv.
Ton solemn dhe elegjiak ku poeti i këndon dëshmorit dhe heroit jo vetëm me mall, por me madhështi, duke e ngritur atë në piedestal poetik.
Ritëm i fuqishëm emocional ku vargjet alternojnë mes britmës dhe lutjes, mes dhimbjes dhe shpresës, duke mbajtur të tensionuar komunikimin me lexuesin.
Ky libër nuk është vetëm poezi, por edhe testament shpirtëror. Ai përmbledh betejën e popullit tonë për liri, duke e bërë artin bartës të kujtesës dhe të përjetësimit. Në çdo poezi gjejmë një shtresë të trefishtë:
Historike me ngjarjet, betejat, figurat konkrete.
Shpirtërore me emocionet e dhimbjes, krenarisë dhe dashurisë.
Universale me mesazh për lirinë, drejtësinë dhe dinjitetin njerëzor.
Në këtë mënyrë, “Shpirti i Atdheut” bëhet një përmendore e gjallë e kujtesës sonë, por edhe një udhërrëfyes për brezat që vijnë, që të kuptojnë se liria nuk është një dhuratë e gatshme, por sakrificë, gjak dhe shpirt i dhënë për Atdheun.
Ali Tahiri, me këtë vëllim, e ka ngritur poezinë në shkallën e një liturgjie kombëtare, ku heroi, dëshmori, nëna, shoku e miku bëhen ikona të pavdekësisë.
“Shpirti i Atdheut” është një libër që do të mbetet referencë e rëndësishme për poezinë patriotike shqiptare, një pasuri shpirtërore e cila e tejkalon momentin historik dhe bëhet përjetësi letrare.
Ky recension është jo vetëm një nderim për autorin, por edhe një mirënjohje për gjithë ata të cilëve u thuren vargjet si dëshmorëve, luftëtarëve, nënave dhe e bijëve e bijave të kombit, që me jetën e tyre e bënë të mundur lirinë dhe se ky vëllim do të mbetet një referencë e rëndësishme për poezinë patriotike shqiptare, duke u bërë udhërrëfyes për brezat që të kuptojnë se liria nuk është dhuratë, por sakrificë; jo harrim, por kujtesë; jo fjalë e thatë, por shpirt i gjallë i Atdheut.
Prof. Dr. Nexhmedin Bardhi
Viti, 1 tetor 2025
