Aziz Çami (1893-1943)

Në vitin 1920 Aziz Çami ishte një komandant në Luftën e Vlorës. Në mesin e viteve 1920 ai u largua nga Shqipëria pas vendosjes së monarkisë. Ai ishte një mbështetës i Fan Nolit dhe në vitin 1931 ai u arrestua për një atentat kundër Mbretit Zog I. Gjatë Luftës së Dytë Botërore ai u bashkua me radhët e Ballit Kombëtar dhe luftoi kundër Gjermanisë naziste. Ai u vra në Tiranë në vitin 1943.

Aziz Çami, një anëtar i familjes Çami, u lind në Filat, Çamëri, në vitin 1893. Në vitin 1917 ai u diplomua nga Akademia Ushtarake e Torinos si oficer artilerie. Pas pjesëmarrjes së tij në Luftën e Vlorës në vitin 1920, Çami u bë një pasues i Fan Nolit. Ai u bë një aktivist i Komitetit Nacional Revolucionar (Konare), të krijuar dhe udhëhequr nga Noli në 25 nëntor 1925 në Vjenë, e cili synonte përmbysjen e qeverisë së Zogut në Shqipëri.

Hasan Prishtina dhe Mustafa Merlika-Kruja, dy njerëz që udhëhiqnin shoqatat anti Zogiste në Vienë në atë kohë organizuan vrasjen e mbretit duke rekrutuar Aziz Çamin dhe Ndok Gjeloshin, dy ish-oficerë të xhandarmërisë dhe republikanë të vendosur. Sipas kujtimeve të Gjeloshit ai e studioi shumë mirë skenën para se të kryhej atentati.

Më 20 shkurt 1931 Çami dhe Gjeloshi u përpoqën të vrisnin Zogun në Vjenë, Austri në shkallët e Operës së Shtetit të Vjenës, kur mbreti shqiptar ishte duke e lënë ndërtesën, pasi kishte parë operën “Palaçot”. Roja personal i Zogut Llesh Topallaj u vra, dhe Ministri në gjykatë, Eqrem Libohova u plagos, ndërsa Zogu vetë shpëtoi i padëmtuar. Sipas disa burimeve, Zogu arriti nxjerrë pistoletën e tij dhe të qëllojë në drejtim të atentatorëve, pa arritur ti godasë. Thuhet se Zogut i janë bërë 55 atentate, gjatë sundimit të tij. Të dy Çami dhe Gjeloshi mbanin pasaporta jugosllave në atë kohë, edhe pse Jugosllavia në atë kohë nuk do të dëshironte vdekjen e Zogut, sepse kjo do të çonte në një ndërhyrje të Mbretërisë së Italisë në Shqipëri, e cila nuk ishte në interesin e Jugosllavisë.

Sipas kujtimeve të Gjeloshit, Gjeloshi vrau Llesh Topallajn sepse e ngatërroi atë me Zogun. Topallaj kishte rroba ushtarake, ndërsa Zogu ishte me rroba civile. Gjithashtu ishte Gjeloshi i cili plagosi Eqrem Libohovën. Gjeloshi gjithashtu kujton se revolveri i Çamit nuk shkrepi dy herë rresht dhe e shtëna e tretë e Çamit ishte e pafatë, sepse ajo tashmë ishte vonë. Gjeloshi e kundërshton faktin që Zogu bëri përpjekje për të mbrojtur veten e tij dhe aq më tepër që mbreti nxori pistoletën e tij për të qëlluar ndonjë. Gjithashtu Gjeloshi kujton se Llesh Topallaj nuk e mbuloi me trupin e tij mbretin si thonë disa legjenda shqiptare, për shkak se Topallaj u qëllua nga Gjeloshi dhe nuk kishte kohë për të reaguar. Gjithçka sipas Gjeloshi ndodhi në jo më shumë se disa sekonda, sepse sigurimi austriak reagoi menjëherë dhe i kapi të dy atentatorët.

Në vitin 1939, pas pushtimit të Shqipërisë nga ana e Mbretërisë së Italisë, autoritetet italiane e emëruan Aziz Çamin shef të policisë së Korçës, por Çami dezertoi dhe u bashkua me Ballin Kombëtar, në të cilin ai do të bëhej komandant i një batalioni dhe në mënyrë aktive i rezistoi trupave gjermane . Në vitin 1943 ai u bë komandant i forcave të Vlorës të Ballit Kombëtar, duke pasuar Hysni Lepenicën, i cili ishte vrarë gjatë një beteje me trupat italiane. Çami u vra nga partizanët shqiptarë në dhjetor 1943, në të njëjtin shesh ku u vra Avni Rustemi në vitin 1924.

Kontrolloni gjithashtu

Nermin Vlora – Falaschi (1921-2004)

Nermin Vlora-Falaschi ( 1921- 2004), studiuese e zellshme dhe intelektuale e dalluar shqiptare

Nermin Vlora – Falaschi lindi më 18 prill të vitit 1921 në Tiranë. Filloi nxënien …