Blerim Muriqi

Blerim Muriqi: HAMBARI LDK DHE PËRMBYTJA VETËVENDOSËSE E ZGJEDHJEVE NË KOSOVË

Zgjedhjet e fundit në Kosovë prodhuan një tablo politike që nuk duhet të lexohet thjeshtë përmes shifrave, sikur u ngutëm ta vënim në spikamë efektin ‘Mërgatë’. Mërgata është bashkëtrupi ynë. Ata kanë ngjyrat tona të përbashkëta brenda ylberit elektoral. Ani pse ajo në rastin e tashëm u shpërfaq oazë ndikuese më vete nuk mori e as ka marrur ndonjëherë tipare bastioni. E ardhmja do të tregoj se ndryshimin e bëri lëvizja e elktoratit të patrajtuar, të lënë, të mohuar me përbuzje përmes një krekosjeje fëminore të Abixhikëve. Simptoma shëmbëllen në dritën e diellit; përbuzje e identitares së shtëpisë politike. Mjafton ta nxjerrim në sfond shembëllimin Agim Veliu.

Zgjedhjet sollën në pah këtë proces nga thellësitë e tij: zbrazjen graduale të “hambarit” tradicional të Lidhjes Demokratike të Kosovës dhe përmbytjen elektorale nga Lëvizja Vetëvendosje, e cila nuk fitoi thjesht zgjedhjet, por riformatoi terrenin politik mbi të cilin ato zhvillohen. Sikur e kisha thënë në vigjilie të zgjedhjeve të 28 dhjetorit. Kosova herët a vonë do shkoi drejt riformatimit të skenës politike me elektorat të bërë bashkë nga bashkimi i mençuar apo rrjedhja e shpejtë në kahjet LDK drejt LVV-së dhe të të tjerëve drejt PDK-së. Te artikulli “VARDISJA KOALICIONISTE – QË MUND TË VIE HAP MADHOR I VENDIT“ i pata quajtur taborret ‘Lufta dhe Paqja’.

LDK, dikur hambari më i qëndrueshëm i votës kosovare, ishte për dekada depoja e besimit institucional, e votës së moderuar, e qytetarisë së heshtur që kërkonte stabilitet më shumë sesa përmbysje. Ky hambar nuk ishte ndërtuar mbi spektakël, por mbi trashëgimi: Rugovën, rezistencën paqësore, shtetin që e kishin dëshirë të lindte ngadalë e pa dhimbje. Mirëpo, hambarët politikë, kur nuk mirëmbahen, edhe pse nuk digjen domosdoshmërisht — ata thjesht mbesin bosh.

Në zgjedhjet e fundit, LDK nuk u rrëzua nga një goditje e vetme, por nga mungesa e gravitetit. Ajo humbi aftësinë për ta mbajtur votuesin e vet si subjekt politik aktiv. Pa narrativë të re, pa figurë unifikuese dhe pa një projekt bindës për të ardhmen, LDK u perceptua gjithnjë e më shumë si një strukturë menaxheriale e së shkuarës (me hilegji ardhur në drejtim për ta bërë petk personal(, dhe jo si aktor i së ardhmes. Hambari i saj nuk u plaçkit; u braktis.

Në anën tjetër, Vetëvendosje erdhi si përmbytje. Jo si kanal i rregulluar institucional, por si valë e madhe që përfshiu gjithçka përreth. Ajo grumbulloi pakënaqësi, revoltë morale, dëshirë për ndëshkim politik dhe shpresë për drejtësi sociale, duke i shkrirë në një trup të vetëm elektoral. Përmbytja vetëvendosëse nuk bëri dallime të imta ideologjike; ajo i mori votat nga të majtë e të djathtë, nga ish-ldkistë të zhgënjyer dhe nga brezi i ri që nuk ka kujtesë emocionale për politikën e pasluftës.

Kjo përmbytje, megjithatë, ka shumë për të na rrëfyer nëpër studimet e asaj që ngjau e nuk po ndalet. Hë për hë për mua ka dy lexime:

  1. Në leximin e parë, ajo është ‘Triumf demokratik’: vota e lirë që rrëzon elitat e konsumuara dhe kërkon llogaridhënie.
  2. Në leximin e dytë, më problematik, ajo rrezikon ta shndërrojë pluralizmin në monotoni, konkurrencën në dominim dhe kritikën në besnikëri emocionale.

Kur një përmbytje zgjat shumë, ajo nuk ujit më — ajo gërryen. Dhe kjo është nisur tashmë e sa vite. Na kujtohen zgjedhjet e 14 shkurtit 2021.

Zgjedhjet në Kosovë, pra, nuk ishin vetëm një ndërrim pushteti. Ato ishin shenjë e një tranzicioni më të madh: nga politika e hambarëve të qëndrueshëm në politikën e valëve të mëdha. Pyetjet që mbeten janë thelbësore për demokracinë kosovare:

  1. a do të mësojë LDK të rindërtojë hambarin e saj mbi themele të reja, dhe
  2. a do të dijë Vetëvendosje ta kthejë përmbytjen në ujitje institucionale, pa e mbytur vetë sistemin që e ri-solli në pushtet?

Përgjigjja këtyre pyetjeve domosdo nuk mund t’u jepej në fushatë dhe askund në tapetin e rrëshqitshëm, ajo u jepet veç se në qeverisje. Zgjedhjet vërteë prodhuan pushtet, por vetëm menaxhimi i tyre përmes pushtetimit të mirë vendos nëse kjo valë do të kapitalizohet vazhdimësi, apo thjeshtë do të njihet si dëm kolateral i demokracisë, sikur tentoi të dëshmoi në zgjedhjet e nëntë shkurtit kur LDK bëri përpjekje serioze ta riniste rrugën e saj.

Ruajtja e bazës elektorale nga PDK-AAK-NISMA është tregues i qartë se po ndodhë rreshtimi përmes rrjedhjes normale LDK drejt LVV-së, dhe kjo që po ndodhë në taborrin  PAQE do ta vëjë me shpatulla për muri taborrin tjetër LUFTË.

Në politikë është e mençur të shkohet tunelit që ka dritë në fund!

Kontrolloni gjithashtu

Sadik Halitjaha

Sadik Halitjaha: GJYKATA SPECIALE PJELLË SERBO-SLLAVE

Mamia e lindjes së kësaj gjykate  ishin aleatët dhe lidershipi i Kosovës! Okupatorët serb nuk …