Zgjedhja e kryetares së Kuvendit të Kosovës është kthyer në një sagë politike që ka thelluar krizën institucionale në vend.Pas zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025, ku Lëvizja Vetëvendosje e Albin Kurtit fitoi 48 nga 120 ulëse në Kuvend, procesi i konstituimit të institucioneve ka ngecur për shkak të mungesës së shumicës së nevojshme për zgjedhjen e kryetares së Kuvendit. Kandidatja e propozuar nga LVV, Albulena Haxhiu, ka dështuar të marrë mbështetjen e nevojshme në 16 votime radhazi, duke marrë vetëm 57 vota, katër më pak se shumica e kërkuar prej 61 votash. Por çështja duke shumë problematike se kjo që kandidatja e parties fituese nuk mundes të ulet në karrigen e kreut të kuvendit. Në ketë aspect duke pare Konteksti Politik dhe Rezultatet e Zgjedhjeve, kjo as që do të paraqiste problem sikur mos t’I printe mbrapsht Albin Kurti me ofenzivat e tij në sharje e pështyrje drejtuar partive tradicionale. Shih pra zgjedhjet e fundit parlamentare shënuan një rënie të mbështetjes për LVV, e cila në zgjedhjet e vitit 2021 kishte fituar 58 ulëse. Partitë opozitare, si Partia Demokratike e Kosovës me 24 ulëse, Lidhja Demokratike e Kosovës me 20 ulëse dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës– NISMA me 8 ulëse, kanë refuzuar të bashkëpunojnë me LVV për formimin e institucioneve. Kjo ka krijuar një bllokadë politike që ka penguar zgjedhjen e kryetares së Kuvendit dhe formimin e qeverisë së re. Në fakt problem i moszgjedhjes së Albulenës nuk është problem, sepse po ta ndërroj ketë zonjë, VV do t’i ketë votat, kjo tanimë është thënë nga pari dhe deputet jashtë VV-së. Thjeshtë kreu i kuvendit edhe mund të zgjidhet por pastaj, nuk mund të zgjidhet kryeministër Albin Kurti.
Strategjia e Albin Kurtit dhe kalimi nga votimi i hapur në atë të fshehur
Përballë dështimeve të njëpasnjëshme në zgjedhjen e kryetares së Kuvendit, Albin Kurti ka propozuar kalimin nga votimi i hapur në votim të fshehur, me shpresën se kjo do të lejonte deputetët të votojnë pa presionin e partive të tyre. Megjithatë, kjo lëvizje është parë nga opozita si një përpjekje për të manipuluar procesin dhe për të shmangur transparencën. Opozita ka argumentuar se votimi i fshehur mund të çojë në pazare politike dhe mungesë llogaridhënieje. E eksponent të medies dhe analistë e shohin si shkelje të ligjit, ndërsa kjo mund të bëjë që 4 deputet të listes Serbe mund ta votojnë kandidatën e VV-s. e pavarësisht të vërtetave që paraqiten nga të dyja palët, e vërteta është se pasojat e bllokadës Institucionale janë gjithnjë në rritje.
Mungesa e një kryetare apo kryetari të Kuvendit ka penguar formimin e qeverisë së re dhe ka krijuar një vakuum institucional që ndikon negativisht në funksionimin e shtetit. Në fakt qeveria e skaduar po vazhdonë avazon e keqpërdorimeve. Pa një qeveri funksionale, Kosova nuk mund të përparojë në dialogun me Serbinë, një çështje kyçe për integrimin evropian dhe stabilitetin rajonal . Gjithashtu, kjo situatë ka ndikuar në marrëdhëniet me partnerët ndërkombëtarë, të cilët kanë shprehur shqetësimin e tyre për krizën politike në vend.
Reagimet e aktorëve politikë dhe ndërkombëtarë
Partitë opozitare kanë kërkuar që LVV të propozojë një kandidat tjetër për kryetare të Kuvendit, duke refuzuar të mbështesin Albulena Haxhiun. Kandidatja e VV-s për kryetare gjatë karieres së saj politike njihet për gjuhën krejt jopolitike dhe qendrimet e saj shumë agresive. Madje ajo njihet edhe për familjarër me probleme me ligjin. Nga atja tjetër kjo deputet ishte akuzuar se kishte futur gazin lotësjellës në Kuvendin e Republikës sa ishte në opozitë dhje poashtu e kishte quajtur kriminel kreun e kuvendit Kadri Veselin. Ndërkohë, partnerët ndërkombëtarë, përfshirë BE-në dhe SHBA-në, kanë bërë thirrje për zgjidhjen e ngërçit politik dhe formimin e institucioneve funksionale. Por, kësaj radhe, së paku deri me tani nuk kemi pa presion për formimin e institucioneve. Imagjinoje në një situatë të tillë se çfarë dëmi i shkakton Kosovës në imazhin ndërkombëtarë, e krejt këto pë tekat e një përsoni që ka nis me lëshu forca e propagandës dhe mashtrimit popullor.
Kësi soji situata aktuale në Kosovë tregon për një krizë të thellë politike dhe institucionale, ku mungesa e konsensusit ndërmjet partive politike ka penguar formimin e institucioneve të reja pas zgjedhjeve të fundit. Strategjitë e ndjekura nga Albin Kurti, përfshirë propozimin për votim të fshehur, nuk kanë arritur të zgjidhin bllokadën, duke thelluar më tej krizën.Zgjidhja e kësaj situate kërkon dialog të hapur dhe kompromis ndërmjet aktorëve politikë, në mënyrë që të sigurohet funksionimi i institucioneve demokratike dhe përparimi i vendit drejt integrimit evropian.
Presidentja e vendit, ndonëse ka ikur dimri, ajo vazhdoi gjumin dimëror dhe pas 16 provave të deshtuara, ose 32 ditëve i thirri liderët partiak dhe serish u tha se duhet figure unifikuese për kreun e kuvendit.
Nëse kjo bllokadë vazhdon, ekziston rreziku i zgjedhjeve të parakohshme, të cilat mund të thellojnë më tej polarizimin politik dhe të ndikojnë negativisht në stabilitetin e vendit. Prandaj, është e domosdoshme që liderët politikë të tregojnë përgjegjësi dhe të punojnë së bashku për të kapërcyer këtë krizë dhe për të siguruar një të ardhme më të mirë për qytetarët e Kosovës. Gjykata Kushtetuese e cila tani e ka një kërkesë për interpretim duhet qësa më shpejt ta jap përgjigjen.