Egzon Kastrati: Nevoja për riorientim të politikave ekonomike në Kosovë nga ato sociale në zhvillimore

Ekonomia e Kosovës karakterizohet nga një varësi e theksuar nga importi, një bazë e dobët prodhuese dhe një sektor privat ende i pafuqizuar sa duhet për të gjeneruar rritje të qëndrueshme ekonomike. Kjo strukturë e brishtë ekonomike e bën vendin veçanërisht të ndjeshëm ndaj goditjeve të jashtme, si rritja e çmimeve ndërkombëtare, zinxhirët e ndërprerë të furnizimit dhe presionet inflacioniste.

Varësia nga Importi dhe Inflacioni

Deficiti i lartë tregtar i Kosovës është pasojë direkte e mungesës së prodhimit vendor konkurrues. Importet dominojnë konsumin e brendshëm, duke ushtruar presion të vazhdueshëm mbi çmimet, sidomos në periudha inflacioni global. Në mungesë të ofertës vendore, rritja e çmimeve të importuara transmetohet drejtpërdrejt te konsumatori, duke ulur fuqinë blerëse dhe duke rritur pasigurinë ekonomike.

Politikat Sociale dhe Konsumi i Brendshëm

Qeveria aktuale ka ndjekur kryesisht politika sociale me fokus në rritjen e konsumit të brendshëm përmes transfereve sociale dhe subvencioneve jo-produktive. Megjithëse këto masa mund të kenë efekt afatshkurtër në lehtësimin e varfërisë, ato nuk adresojnë shkaqet strukturore të dobësisë ekonomike. Përkundrazi, rritja e konsumit pa rritje paralele të prodhimit vendor thellon varësinë nga importi dhe rrit presionet inflacioniste.

Nevoja për Politikë Ekonomike Ekspansioniste Zhvillimore

Kosova ka nevojë për një politikë ekonomike ekspansioniste të orientuar drejt zhvillimit, jo vetëm drejt konsumit. Kjo nënkupton rritje të investimeve publike dhe private në sektorë strategjikë si prodhimi, bujqësia e përpunuar, energjia dhe industria përpunuese. Politikat fiskale duhet të favorizojnë investimet kapitale, inovacionin, teknologjinë dhe mbështetjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme.

Një politikë e tillë duhet të shoqërohet me përmirësim të klimës së biznesit, ulje të barrierave administrative, qasje më të lehtë në financa dhe siguri ligjore për investitorët. Vetëm në këtë mënyrë politika ekspansioniste mund të gjenerojë rritje reale të prodhimit, punësimit dhe të ardhurave.

Zhvillimi ekonomik i Kosovës nuk mund të mbështetet në konsum të financuar nga importi dhe transfere sociale afatshkurtra. Pa një strategji të qartë industriale dhe prodhuese, ekonomia do të mbetet e ekspozuar ndaj inflacionit dhe krizave të jashtme. Prandaj, riorientimi i politikave ekonomike drejt fuqizimit të sektorit privat prodhues dhe investimeve zhvillimore është kusht thelbësor për rritje të qëndrueshme dhe stabilitet afatgjatë.