Ali Hertica

Ali Hertica: Elitat komuniste në demokracinë moderne

Në ditët e sotme termi “aristokraci” shpesh përdoret si sinonim i fisnikërisë. Por Aristoteli e kuptonte nga aristokracia si një sistem në të cilin sundonin anëtarët më të mirë dhe më të arsimuar të komunitetit – ata që, përmes njohurive, karakterit dhe përvojës së tyre, ishin në gjendje të merrnin vendimet më të mençura. Sapo njohuria dhe karakteri, por vetëm sfondi familjar, prona ose paratë u bënë vendimtare, një aristokraci degjeneroi në një oligarki, sipas Aristotelit. Në një oligarki, elita ulur ka vetëm një sy për interesat e grupit të tyre.

Qyteti-shtet grek i Spartës, sipas Aristotelit, ishte një shembull i një aristokracie që gjithnjë e më shumë zvetënohej në një oligarki. Sipas Aristotelit, edukata famëkeqe spartane kishte për qëllim kryesisht krijimin e një elite të pamëshirshme që mund ta mbante popullsinë nën kontroll. Sa ndryshe ishte në qytetin tregtar fenikas të Kartagjenës. Atje radhët e aristokracisë freskoheshin rregullisht në mënyrë që ajo të mos humbte kontaktet me njerëzit dhe të mos mund të degjeneronte në një oligarki.

Në shekujt e mëvonshëm, ka shembuj të shumtë të aristokracive që kthehen në oligarki me kalimin e kohës. Kjo vlen, për shembull, për regjime të ndryshme komuniste. Pasi u krijuan për të arritur një shoqëri pa klasa, shumë “demokraci të njerëzve” shpejt u kthyen në oligarki të dominuara nga një grup i vogël i mbyllur i anëtarëve të partisë.

Kontrolloni gjithashtu

Besnik Fahredin Hoti: TË MOS HARROJMË KURRË!

(25 vite nga tragjedia dhe gjenocidi serb në Krushë të Madhe)    Në përkujtim dhe …