Tema Historike

Emërtimi i Kryengritjes së vitit 1981 si “Pranverë studentore”, analog me “Pranverën e Pragës” apo lëvizje të tjera, në vendet e Evropës, ka simbolikën e vet metaforike, por nuk e përmbush dimensionin historik, social, politik e shkencor të krejt asaj çfarë  ka ndodhur në Kosovë, në Mars, Prill, Maj të vitit …

(Naum Dhimitër Naçi, i njohur më shumë si Nuçi Naçi: Shkrim i Revistës “Diturija”, mars 1927) Nga vitin 1877 gjer 1885 çéshtja kombiare morri shpirt e trup, edhe shoqërira që u-filluan në Stamboll, në Bukuresht, zun’ e shtypnin libra e gazeta në gjuhën amtare. Në gjithë qytetet e mëdhenj të …

Nuk janë të rrallë shembujt e heroizmit, madje as tani në botën tonë moderne, (kur mendohet se legjendat i përkasin së kaluarës dhe ato shërbejnë vetëm për ta rikthyer atë, në kujtesë). Por, një legjendë tipike shqiptare ka hyrë në historinë tonë më të re, ashtu si legjendat e motit, …

Pas mbrojtjes së suksesshme  të Pazarit të Ri dhe Sjenicës nga  sulmet e shumta të çetnikëve dhe partizanëve  të vitit 1941, u konsolidua formacioni ushtarak  “Milicia Vullnetare Popullore Myslimane”. Formimi i “Milicisë myslimane” filloi në gjysmën e dytë të vitit 1941, si kundërpërgjigje ndaj masakrave çetnike të popullsisë jo serbe, …

Lufta e Serbisë kudër Turqisë (1876),  në tokat e Dardanisë Kriza Lindore (1875-1878) që filloi me luftën ruso-turke, kishte karakter të luftërave fetare dhe pushtuese, të sllavoortodoksve kundër Perandorisë Osmane, sado që sllavët këto luftëra i quanin çlirimtare. Për shkatërrimin e Perandorisë Osmane ishin të interesuara edhe fuqitë e Europës, …

Kongresi i Berlinit (13.VI – 13.VII.1878) II Jo vetëm shqiptarët që ishin dëmtuar më së tepërmi, por me Paqen e Shën Stefanit nuk ishin të kënaqura as Rumania, Serbia e Greqia. Gjithashtu, fuqitë e mëdha të Europës, për qëllimet e tyre hegjemoniste e strategjike, ishin kundër asaj paqeje, prandaj  organizuan …

Si u krijua Lidhja e Kombeve më 10 janar 1920 – Letra “bombë” e Pandeli Evangjelit drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve -103-vjetori i Shqipërisë në OKB Periudha 12 tetor 1920 deri më 17 dhjetor 1920, periudhë kur Shqipëria u pranua si anëtare me të drejta të plota …

77 vjet më pare, si u zbatuan procedurat për ndryshimin e regjimit nga Monarkia në Republikë Popullore Si u zbatuan procedurat për ndryshimin e regjimit nga Monarki në Republikë Popullore. Kush ishin përfaqësuesit e huaj dhe çfarë u tha për Mbretin Zog ? Përshëndetja e Dr. Omer Nishanit dhe dorëzimi …

“Veç kuaj të harbuar e race s’xnjerr Epiri, Që dalin fitimtarë në vrapin olimpian; Por nxjerrë dhe luftëtarë kreshnikë të tillë me namë, Që mburrën se dejve u lëvrinë gjak Akili. Pirron kam dëshmitar, atë fatos vigan, Që kurr s’u mund gjersa n’Argos iu këput filli; Dhe Skënderbeun që mundi …

Nga biografitë e dhëna më poshtë, mund të njiheni me disa nga personalitetet e elitës së ulemave të Çamërisë dhe Epirit, të periudhës së gjysmës së dytë të shekullit të 19 deri dy dekadat e para të shekullit 20.   Isa ef.Sejfullah Aga (Delvina), 1854 – 1919 U lind në …

Nga biografitë në vazhdim mund të njiheni edhe me disa nga personalitetet e elitës së ulemave të Çamërisë dhe Epirit, të periudhës së gjysmës së dytë të shekullit të 19 deri dy dekadat e para të shekullit 20. Mehmet ef.Fejzulahu (Janina) (Mehmet “Tevfik” ef.Fejzullahu) U lind më 17 maj 1870, …

Më 28 nëntor të vitit 1443 Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, pasi ne krye të 300 ushtarëve besnikë ishte kthyer në atdhe, ai ngriti Flamurin shqiptar në Krujë. në fillim të nëntorit të vitit 1443, braktisi ushtrinë e Perandorisë Osmane gjatë betejës së Nishit dhe u bë sundimtar i Krujës, Sfetigradit dhe Modrisës.  …

Pavarësia dhe shteti shqiptar ishin rezultat i kontributit të faktorit vendas, i luftrave dhe i përpjekjeve të vazhdueshme të shqiptarëve për t’u shkëputur nga perandoria osmane dhe për të konstituuar shtetin e tyre. Por, ngandonjëherë kujdesi i tepruar për të afirmuar rolin e tij ka shkuar deri në ekstrem, deri …

Edhe pse pikërisht në hapësirën gjeografike shqiptare kanë ndodhur përleshjet e Romës me Bizantin, më vonë përleshjet e ballkanasve me turqit për plot 500 vjet, po në këtë vertikale gjeografike  është ndarë edhe Krishterimi Lindor e Perëndimor, në vitin 1054. Këta janë faktorë vendimtarë që kanë ndikuar në heterogjenitetin shqiptar, …

Kongresi i  Manastirit, Kongresi i unifikimit të një alfabeti të gjuhës shqipe  është tubimi i dijetareve shqiptarë më 14 nëntor  deri më 22 nëntor të vitit 1908 në Manastir, në qendrën e atëhershme të Vilajetit  për përcaktimin e alfabetit të gjuhës shqipe. Gjendja gjatë zhvillimit te letërsisë shqipe ishin hartuar …

James Pettifer, ekspert për Ballkanin Jugor, profesor në Universitetin e Oksfordit ka shkruar librin “Grekët”, ku thotë se në fakt historia tregon se nuk bëhet fjalë për dy popuj miq. Pettifer është autor i një numri të madh librash të njohura për lexuesin shqiptar si “Çështja shqiptare – riformësimi i …