Radio Kosova e Lirë Radio-Kosova e Lirë, Radio e luftës çlirimtare, paqes dhe bashkimit kombëtar, Zëri i lirisë, besnikja e pavarësisë dhe e bashkimit të shqiptarëve.
Tema të tjera...
JUNIKUT NDËR SHEKUJ – HISTORIA QË FLET
Monografia “JUNIKU me rrethinë ndër shekuj” e autorëve Prof. Dr. Islam A. Shehu dhe Zeqë H. Gaxherri përfaqëson një ndër veprat më të mirëfillta në historiografinë shqiptare, duke dokumentuar me saktësi zhvillimet historike, kulturore dhe shoqërore të trevës së Junikut ndër shekuj. E mbështetur në një gamë të gjerë burimesh, dokumente arkivore, dëshmi të shkruara, kujtime individuale e kolektive, kjo vepër arrin të ndërthurë qasjen shkencore me një stil të veçantë, duke e bërë të qasshme si për studiuesit, ashtu edhe për publikun e gjerë.
Trashëgimia historike dhe roli i odave
Një pjesë e rëndësishme e monografisë i kushtohet odave tradicionale, të cilat autorët i trajtojnë si institucione të pashkruara të rendit shoqëror shqiptar. Përmes analizës së tyre, oda shfaqet si qendër e pleqërisë, drejtësisë, pajtimit, mikpritjes dhe edukimit shoqëror, duke u paraqitur si një akademi natyrore e brezave në Junik.
Kullat si simbol i qëndresës dhe identitetit
Trajtimi i kullave, këtyre ndërtimeve karakteristike të zonës, përbën një tjetër vlerë të monografisë. Me ilustrime, përshkrime arkitektonike dhe sqarime funksionale, autorët paraqesin rolin e tyre si fortifikime të qëndresës, si hapësira jetësore dhe si mbartëse të një tradite të lashtë që ka ruajtur identitetin e kësaj treve.
Kuvendi i Junikut – qendër e vendimeve historike
Monografia i kushton një kapitull të veçantë Kuvendit të Junikut të vitit 1912, ngjarje kyçe në historinë kombëtare shqiptare. Autorët e paraqesin si një arenë të vendimeve të rëndësishme politike, si moment kulmor i organizimit shoqëror dhe si shprehje e pjekurisë kombëtare të popullit shqiptar. Ky trajtim i jep veprës peshë të posaçme në kuptimin e proceseve politike dhe shoqërore të kohës.
Neutrali i Junikut – një model unik vetëqeverisjeje
Një element origjinal që sjell vepra është trajtimi i neutralisë së Junikut, një formë e rrallë autonomie tradicionale. Autorët argumentojnë se ky status i pashkruar krijoi një model të veçantë të mosnënshtrimit dhe vetëqeverisjes, duke i dhënë trevës një pozitë të veçantë në raport me pushtetet e kohës. Në këtë trevë kishin gjetur strehim burra të mëdhnj të kombit, ku ishin nxjerrë edhe vendime që kishin të bëjnë me çështjet kombëtare, deri edhe në marrje të vendimeve për luftë çlirimtare nga pushtues të kohës.
Lufta e fundit dhe sakrifica e popullit të kësaj treve
Një ndër pjesët më emocionale të monografisë është dokumentimi i kontributit të junikasve në Luftën e fundit (1998–1999). Përmes rrëfimeve autentike dhe dokumentimit të sakrificës, organizimit dhe trimërisë, autorët sjellin një panoramë të fuqishme morale dhe historike, duke nderuar rolin e kësaj treve në çlirimin e Kosovës.
Dimensioni arsimor dhe rritja intelektuale
Autorët nuk lënë anash as zhvillimin arsimor, kulturor dhe intelektual të Junikut, duke përshkruar brezat e mësuesve, studiuesve, intelektualëve dhe veprimtarëve që kanë kontribuar në konsolidimin e identitetit kombëtar. Kjo qasje e pasuron veprën, duke e paraqitur Junikun si qendër jo vetëm të qëndresës, por edhe të dijes e formimit qytetar.
Përfundim: një vepër e domosdoshme për historiografinë shqiptare
Monografia “JUNIKU me rrethinë ndër shekuj” është një botim i kompletuar, që arrin të përmbushë standardet akademike dhe të pasurojë kujtesën kolektive shqiptare. Përmes përshkrimit të jetës shoqërore, historike dhe kulturore të Junikut, shërben si referencë e patjetërsueshme për studiuesit, institucionet shkencore, bibliotekat, shkollat dhe të gjithë ata që synojnë të kuptojnë më thellë historinë dhe identitetin e kësaj treve.
Kjo vepër përfaqëson një gur themeli në dokumentimin e identitetit lokal dhe kombëtar, duke dëshmuar se Juniku mbetet një ndër trevat me trashëgiminë më të pasur në hapësirën shqiptare.
