Kultura

Kristë MALOKU: Perëndimor apo lindor? (“Përpjekja Shqiptare” 1937)Lindorizma shqiptare është një sistem mendimesh, ndjenjash dhe instinktesh, si çdo sistem tjetër jetese, me një botëkuptim të tijën. Si më të parën karakteristike të lindorit shqiptar marrim proverbin e çdo qelepirxhiu të pashpirt: “Haja qenit, pija qenit”. Lindori shqiptar i pret të …

( SHTATË NET NË DUBOVIK ) I dëgjoj do kambana asnjë pirg përbrivetëm bar e hithër anë lugjesh livadhee një qyqe vjeshte tash më kot gjëmoni dëgjoj do zëre frymësh që s’janë mënjë hije dhe një kërrutë që përvidhettatëpjetë shtegut për në log, o vëlla kjo është rrjedhë e ngadalshme …

Në traditën e  rrëfimeve popullore dhe në historinë shqiptare  njihen personazhet  e rrëfimeve popullore Muji e Halili, Halili e Musliu dhe Halili e Musa i Vogël. Muji dhe Halili janë personazhet e njohura të këngëve, të emërtuara në traditën folklorike, si “Këngë të Kreshnikëve”. Ende nuk dihet se kur janë krijuar këto këngë, …

Tre librat e shenjtë, Toreja, Bibla dhe Kur’ani pranojnë se profeti Mojsi ka biseduar me Hyjin, në Malin Sinaj. Është i vetmi nga profetët që ka folur me Zotin dhe ka shkruar fjalët dhe porositë, që ka marrë nga ai. Biseda, sipas librave të shenjtë është bërë në mënyrë specifike, meqë …

(Homazh për Teki Dervishin)Ishin ato netët e gjata të Jusufit me shokë, një copë qielli atdheu me yje që digjen zjarr, tashti diku një botë fort e largët edhe e dashur si kujtimi: pritje e takime të ngrohta miqësh të helmuar me fjalë herezie, gota të mbushura mall dehës e …

Dilaver Goxhaj: Zotërinj drejtues të Radio Kosova e Lirë,  më lejoni që në emër të vullnetarëve të radhëve të UÇK, nga trojet shqiptare jashtë Kosovës, të grumbulluar në shoqatën “Vullnetari i Lirisë”, t’u përshëndes me rastin e 13 vjetorit të themelimit të kësaj radioje, në zjarrin e asaj lufte çlirimtare, ku, pa …

Filozofi më i madh idealist, gjerman, Georg Vilhelm Fridrih Hegel, në veprën madhore “Fenomenologjia e shpirtit” në kapitullin, “Perënditë dhe njerëzit”, ndër të tjera ka shënuar: “Forcat e përgjithshme disponojnë në vetvete shenjën e individualitetit, e cila është e lidhur me principin e veprimit. Nga kjo del se vepra e tyre …

Vështrim gjuhësor për romanin e Ben Blushit “Të jetosh në ishull”In media res, – po futem drejt e në temë: në një kohë kur gjithçka është peng i sizmikes, i një lëkundshmërie dramatikisht shkundulluese në jo pak rrafshe, sfera, deri edhe në qoka konceptesh dhe nocionesh nga më të rëndomtat, …

Nuk e di a do te bashkohet Kosova dhe Shqipëria, por e di se, nisur nga evidenca e antroponimisë së fëmijëve, secila familje shqiptare ne Kosova ke një Shqipëri brenda! Historia mijëvjeçare e popullit shqiptar është historia e përpjekjeve për ndërtimin e identitetit kulturor, gjuhësor, etnik dhe kombëtar, prandaj është e …

  Me shkas nga një konferencë ndërkombëtare me titull: “Letërsia shqipe dhe Kosova”. Mendje të sëmura po projektojnë që Kosova të ketë si gjuhë letrare gegërishten e njësuar dhe koha të vendosë pastaj se nga do të shkojë tradita letrare gegërishte e Shqipërisë shtetërore: me toskërishten standard apo me gegërishten …

  Piktori i shquar spanjoll, Francisko de Goja (1746-1828), për nga fatkeqësia e shurdhimit, për nga lufta kundër pushtuesit francez dhe për nga idetë përkrahëse të Revolucionit Francez është binjak me kompozitorin Ludvig van Bethoven. Ai pikturoi kryesisht në pallatin e mbretit spanjoll në Madrid. Në pikturat e tij, Goja …

  (Adem Demaçi: ,,Dashuria kuantike e Filanit” ,,Buzuku” dhe ,,Interpress Group”, Prishtinë, 2007-10-14) Në mes të satanizimit dhe adhurimit Adem Demaçi, 28 vjet i burgosur politik nëpër burgjet e ish Jugosllavisë, është ndër figurat më komplekse në jetën politike dhe artistike të Kosovës. Pas 28 vjetëve, sa ishte në burg, …

( Përkitazi me librin poetik me titull SPIRITUS, të shkrimtarit Fehmi Ajvazi. Botoi: T-Kom, Shkup 2007. Faqe: 59 ) Poezia e krijuar në Kosovë e dy dekadave të fundit evokon një katrahurë të jetuar; katrahurë kjo që bart në vete strategjinë tekstuale në variante të ndryshme të këndimit dhe krijon …

(Në 24-vjetorin e vdekjes së Rapsodit) Ndër rapsodët më të talentuar të shekullit të kaluar Dërvish Shaqa shquhet si krijuesi dhe interpretuesi më i mirë i këngëve epike shqiptare. Duket se në këngën epike, veçanërisht në atë me temë historike, Dervish Shaqa e gjeti vetveten për shumë arsye. Arsyeja e parë …

Pasi botoi një numër të konsiderueshëm tregimesh në revistat dhe gazetat e Kosovës, 50 vjet më parë, Adem Demaçi botoi romanin e tij ,,Gjarpinjtë e gjakut”. Ky roman u botua në revistën letrare ,,Jeta e Re” nr. 1 dhe 2 në vitin 1958. Me tregimet dhe romanin e tij tërhoqi …

  ( Xhafer Shatri: “Pse dergjet në burg Adem Demaçi”, monografi, KIOB, 1990 ) Njerëzit e shquar të historisë, të shkencës dhe të kulturës përherë kanë qenë dhe janë gurrë frymëzimi për krijimin e veprave zhanresh të ndryshme. Me këtë veprimtari krijuesit sikur synojnë t’i realizojnë dy ideale qenësore të …