Fejton

Pasi Cafoja u detyrua të largohej nga Shkodra dhe të vendosej në Krajë, një hap të ngjashëm, megjithëse në drejtim të kundërt, ndërmori edhe Hodo Alibegu. Ai zgjodhi të shkojë drejt Tiranës, duke ndërruar mbiemrin në Osmani, një veprim i diktuar nga rrethanat e kohës dhe nevoja për t’u shmangur …

Bunkeri në zemrën e shtëpisë Me kalimin e kohës, thirrjet për likuidimin e Cafo Beg Ulqinit dhe familjes së tij po bëheshin gjithnjë e më të shpeshta dhe më të hapura. Klimën e frikës e ndiente çdo bashkëkohës i tyre, por mbi të gjitha e ndiente vetë Cafoja, i cili …

Lufta e Dytë Botërore solli tronditje të thella dhe ndryshime rrënjësore në të gjithë hapësirën ballkanike, duke riformësuar kufijtë, pushtetet dhe fatet e popujve. Me 6 prill 1941, Jugosllavia e dalë nga traktatet e Versajës u shemb brenda pak ditësh dhe iu dorëzua forcave gjermane, duke i hapur rrugë një …

Ilegalja shqiptare, edhe pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, nuk e ndërpreu veprimtarinë e saj të fshehtë. Përkundrazi, ajo u bë edhe më e vendosur, sepse çlirimi i supozuar solli jo liri, por zhgënjim të thellë. Shqiptarët, të shpërndarë nëpër të gjitha trojet e tyre etnike, besuan se gjatë …

Rrethimi i bunkerëve ishte i plotë, i organizuar me kujdes dhe i kryer me përpikëri ushtarake. Nga çdo anë, terreni ishte nën kontrollin e forcave partizane, duke mos lënë as edhe hapësirën më të vogël për shpëtim apo për manovrim. Luftëtarët shqiptarë, të ngujuar brenda strehës së tyre të përkohshme, …

Figura e Alush Smajlit nuk mund të kuptohet vetëm përmes sakrificës së tij, por edhe nëpërmjet strategjisë dhe vizionit të tij ushtarak, i cili dëshmon për një pjekuri të jashtëzakonshme në kushtet e një lufte të pabarabartë. Ai nuk ishte thjesht një luftëtar i rastësishëm i maleve, përkundrazi, përgatitja e …

Duhet theksuar se në takimin historik të mbajtur në malet e Senjakut, përveç çështjeve organizative dhe strukturore të Divizionit të Ibrit, një vend të veçantë zuri edhe diskutimi për mbijetesën gjatë dimrit — një dimër që për ilegalët shqiptarë nuk ishte thjesht stinë, por një provë e vërtetë e qëndrueshmërisë …

Atdhetari shaljan Ukshin Kovaçica lindi në vitin 1904, në fshatin Kovaçicë të Shalës së Bajgorës – një trevë që historia shqiptare e njeh si vatër të pashuar të qëndresës. Në këtë krahinë, ku malet ngritën kështjellë e nderi, popullsia e Mitrovicës dhe e rrethinës ka mbajtur barrën më të rëndë …

Sipas dëshmive që sjell studiuesi dhe hulumtuesi Adem Ademi në shënimet e tij të publikuara në rrjetin social Facebook, një ndër njerëzit që luajti një rol vendimtar në mbrojtjen dhe strehimin e Aziz Zhilivodës ishte Kajtaz Koca nga fshati Polac. Ky emër del në pah si shembull i rrallë i …

Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, lëvizja ilegale shqiptare u përball me një periudhë të errët përndjekjesh dhe represioni, që e detyroi të strehohej fshehurazi brenda vendit apo të emigronte jashtë kufijve të Kosovës. Pushteti i ri, i vendosur mbi bazat e ideologjisë komuniste jugosllave, shpalli një fushatë të …

Bunkerët e ilegales shqiptare në Kosovë nuk ishin fryt i ndërtimit të rastësishëm apo spontan, por rezultat i një planifikimi të menduar mirë, ku çdo vendndodhje zgjidhej me kujdes për të përmbushur disa kritere thelbësore: sigurinë, fshehtësinë dhe mundësinë për zhvillimin e veprimtarive ilegale pa u zbuluar lehtësisht nga organet …

Menjëherë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, kur Kosova u shpall zyrtarisht si pjesë e Federatës Jugosllave, realiteti politik që pasoi solli një valë të thellë zhgënjimi ndër shqiptarët atdhetar. Vendimet arbitrare të fuqive fituese dhe ripërcaktimi i kufijve pa vullnetin e popullit shqiptarë krijuan një ndjenjë të hidhur …

Në Fjalorin e Gjuhës Shqipe, termi “bunker” përkufizohet si një ndërtim i fortifikuar prej betoni, i projektuar dhe ndërtuar për mbrojtje ushtarake. Në kuptimin e tij standard, ai shërben zakonisht si strehim gjatë luftërave ose si mbrojtje nga sulmet e armikut. Ky është një përkufizim i ngushtë, teknik dhe neutral, …

Asnjëherë në jetën e tij në ilegalitet nuk kishte ndodhur që Aziz Zhilivoda të kërkonte strehim dhe t’i mbyllej dera. Ky fakt flet shumë për karakterin e tij, por edhe për shpirtin e atyre që e mbështetën. Në këtë varg të gjatë burrash të besës, një figurë e përulur por …

Gjatë gjithë viteve të ilegalitetit, ku çdo hap i gabuar mund të kushtonte jetë, Azizi e gjente sigurinë më të madhe te dhëndri i tij, Ajet Breznica nga fshati Breznicë. Shtëpia e Ajetit ishte bërë një nga strehët më të besueshme për të, një vend ku rreziku dukej se tërhiqej …

Ibish Balia- Dervisholli Në rrjetin e gjerë të jatakëve që mbështetën me guxim dhe besë veprimtarinë ilegale të Aziz Zhilivodës, një figurë e veçantë qëndron edhe Ibish Balia – i njohur nga vendaësit si Dervisholli – nga fshati Gradicë. Ibishi nuk ishte një njeri i zakonshëm; ai ishte i formuar …